Soko J-22 Orao
Eerste impressie
Litaki
72001
Schaal 1/72
Spuitgiet model, 207 onderdelen, 59 foto-etch onderdelen en maskers.
Prijs euro 34,95
English version De Soko J-22 Orao is een Joegoslavisch tweemotorig,
subsonisch grondaanval- en luchtverkenningsvliegtuig. Het werd ontwikkeld en
gebouwd in samenwerking door SOKO in Joegoslavië en door Avioane Craiova in het
naburige Roemenië, in laatstgenoemde bekend als de IAR-93 Vultur.
De J-22 Orao is een gezamenlijk project van Joegoslavië en Roemenië – de landen
die tijdens de Koude Oorlog probeerden een onafhankelijk beleid te voeren in de
luchtvaartindustrie. In het begin van deze periode bestond de vloot uit MiG-17
en F-86 types. De ontwikkeling van de J-22 Orao begon in 1970 door ingenieurs
en ontwerpers van het Joegoslavische Luchtvaart Technisch Instituut en het
Roemeense Instituut voor Wetenschap en Technologie. Het vliegtuig wordt
aangedreven door een Britse Rolls Royce Viper Mk.632-4IR-motoren, die in
licentie werden geproduceerd in Joegoslavië en Roemenië. Het is ook uitgerust
met Britse Martin Baker schietstoelen en Sovjet GSh-23 kanonnen. Dit feit
benadrukt het unieke karakter en de originaliteit van het vliegtuigontwerp. De
productie van het eerste prototype van het aanvalsvliegtuig begon in 1972. Op
31 oktober 1974 vlogen voor het eerst twee prototypes. Het type wordt aangeduid
als J-22 Orao (Adelaar) in Joegoslavië en IAR-93 in Roemenië. In totaal werden
165 grondaanvalsvliegtuigen gebouwd. De J-22 nam deel aan bijna alle conflicten
die zich op het grondgebied van het voormalige Joegoslavië afspeelden. Naast
het ondersteunen van grondtroepen, claimden de J-22-piloten ook de vernietiging
van een kruisraket. Op dit moment blijft de J-22 Orao in dienst bij de
Servische luchtmacht en gaat de modernisering van het type door.
Litaki is sinds 2023 op de markt van spuitgiet modellen met deze Soko J-22 Orao
als eerste model. De tweezitter versie van het toestel is aangekondigd. Het
model wordt geleverd in een stevige doos met een boven deksel met daarop een
kleuren afbeelding van het toestel in de uitmonstering van de Servische
luchtmacht, 60ste verjaardag van 241 squadron met tijgerstaart
(2021).
Het bestaat uit zes lichtgroene spuitgiet frames met onderdelen waarvan de
kleine breekbare en fragile onderdelen apart zijn beschermd met een
schuimvelletje. Een apart frame is er voor de heldere onderdelen ook compleet
extra ingepakt om krassen te voorkomen. Keurig geregeld vind ik.
Het foto-etch setje zit samen met het velletje met maskers (ja ook dat zit er
zelfs bij) apart verpakt in het hoesje van de bouwbeschrijving.
De bouwbeschrijving is in kleiner dan A5-formaat en ziet er op het eerste oog
duidelijk uit. Bij stap 8 is een correctie geplakt, let op dat die er bij u ook
inzit. Bepaal van tevoren goed welke versie u wilt bouwen en let op dat u die
bewuste instructie ook volgt. Veelal arceer ik alle stappen die ik nodig heb
met een gele markeerstift.
Apart bijgeleverd worden 4 A4 velletjes dubbelzijdig bedrukt in kleur om de
diverse versie aan te geven en de toch wel redelijke hoeveelheid decals. Ik kom
op 98. Je kunt kiezen uit 6 verschillende uitvoeringen van het toestel.
J-22 Orao 25207, Air Base Batajnica, 1998, Servische Luchtmacht.
J-22 Orao 25207 Constanta, 2006, Roemeense Luchtmacht.
J-22 Orao 25103, Joegoslavische Luchtmacht, open dag, Belgrado, 1980
J-22 Orao 25102, 407 Joegoslavische Luchtmacht
J-22 Orao 25207 Servische Luchtmacht 2007
J-22 Orao 25127 Servische Luchtmacht 60ste verjaardag van 241 sqn,
april 2021
Extra krijgt u een mooie gedrukte foto van de voorkant van de doos op A4
formaat om in te lijsten.
De decals (zeefdruk) zien er strak uit en ik heb geen foutje kunnen vinden.
Volgens de opgave zijn ze gedrukt door Decograph uit Zwitserland.
De onderdelen zijn in een licht groene kleur uitgevoerd, verpakt met 3 stuks in
een cellofaanpapier. De romp van het model is deze keer uitgevoerd in een boven
en onderkant. Geen zijkanten die je tegen elkaar moet plakken.
De onderdelen zien er scherp en “crisp” uit. Keurige panellijnen. Detaillering
is prima, vrijwel geen flash en geen uitwerpmarkeringen waar ze niet horen
en/of zichtbaar zijn. Opmerkelijk voor een firma die zich als nieuw manifesteren
wil op de modelbouw markt. Complimenten!
Conclusie
Ik ben erg enthousiast over dit model. Litaki uit de Ukraine is nieuw op de
modelbouw markt en heeft te maken met aanloopkosten, maar ook de kosten voor de
mallen en ik moet zeggen ik ben onder de indruk van de geleverde kwaliteit voor
een newby. De keuze van het onderwerp is een aparte, feit blijft er is nog geen
enkel model van het toestel als model op de markt is.
De kwaliteit van de onderdelen is prima en wat ik snel heb droog gepast past
zonder problemen, dat belooft een soepele bouw. Ik ben een review tegengekomen
waar men aangeeft dat panelen/lijnen niet allemaal correct op het model zijn
aangebracht. Ik hoop dat u het mij niet kwalijk neemt, maar ik heb het niet
gecontroleerd, maar ga gerust uw gang. Het model is zeker een welkome
aanvulling voor de “cold war buffs” en de Smal Air Forces freaks, maar is zeker
ook een apart item in iedere verzameling. De prijs is stevig en aan de
bovenkant van de markt. Vaak is dat voor de specifieke liefhebber niet zo’n
probleem.
Zeker een aanrader.
Met dank aan Litaki voor het beschikbaar stellen van een recensie-exemplaar
English version
